Tại Sao CAY không phải là Vị Cơ Bản?

Hôm trước CEFT có chia sẻ về 05 vị cơ bản đó là: mặn, ngọt, chua, đắng và umami. Các bạn có thấy lạ là tại sao CAY không được xem là vị cơ bản không?

Thật ra, cay về cơ bản không phải là chúng ta đang nếm được vị cay mà là chúng ta đang có "cảm giác đau". Ngạc nhiên đúng không nào?

Trong ớt có 1 thành phần tên là capsaicin, và chất này phản ứng với bề mặt lưỡi của chúng ta, báo hiệu cho não về 1 loại "cảm giác đau" (gọi là đau hóa học). Capsaicin có thể tham gia vào hoạt động của một loại protein đặc biệt (TRPV1) trên bề mặt tế bào thần kinh vai trò quy định cảm giác đau và nóng. Thông thường, TRPV1 ở trạng thái nghỉ trừ khi có tác nhân nhiệt trên 42 độ C đánh thức.

Trong cơ thể người, TRPV1 có mặt ở khắp mọi nơi, trong cả tế bào thần kinh, trong da cũng như trong hệ thống tiêu hóa - đồng nghĩa với việc tính chất cay của ớt không chỉ đơn thuần xảy ra ở khoang miệng mà có thể ảnh hưởng khắp cơ thể.

Khi bị kích thích, TRPV1 sẽ phát tín hiệu cảm giác nóng và đau cho não bộ giúp đưa ra phản xạ tránh gây nguy hiểm cho cơ thể.

Khi cơ thể tiếp xúc capsaicin trong thời gian đủ lâu, các tế bào thần kinh gửi tín hiệu đau về não gần như "bỏ cuộc", đồng thời các hóa chất trong tế bào cũng dần cạn kiệt và không còn đủ khả năng đối phó với kích thích từ capsaicin.

Nói cách khác, cơ thể đã quen dần với độ cay đang tác động. Điều này lý giải cho việc vì sao trong một bữa ăn, ban đầu ớt có thể gây nóng rát nhưng nếu tiếp tục ăn loại ớt này chẳng mấy chốc cảm giác cay sẽ giảm đi rất nhiều.

Không những thế, chất capsaicin có trong ớt kích thích sự tiết ra hormone endorphin trong cơ thể. Endorphin từ lâu được xem như một loại hóa chất "hạnh phúc" khi thường tạo ra cảm giác dễ chịu, khoan khoái cho cơ thể.

Thậm chí, endorphin còn làm cho nhiều người "nghiện" ớt trong mỗi bữa ăn khiến không có ớt, món ăn sẽ nhạt nhẽo, không ngon.

Bây giờ bạn biết vì sao chà đường hay muối lên tay bạn không thấy ngọt hay mặn trong khi ớt khiến bạn rát rồi chứ. Vì bạn đang bị "đau" đấy cả lưỡi và bao tử đang bị bạn capsaicin tấn công đấy.

#CEFT – Tổng hợp từ BBC News & TED talks