ĐỘC TỐ TRONG MĂNG

Măng là thực phẩm được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, một số loại măng, đặc biệt là măng tươi có thể gây ngộ độc, thậm chí dẫn đến tử vong bởi độc tố cyanide trong măng khi vào cơ thể sẽ kết hợp với các enzym tiêu hóa biến thành axit cyanhydric (HCN) cực độc gây đau đầu, nôn, khó thở, tụt huyếp áp, hôn mê, co giật…. Trong cơ thể, cyanide tác động lên chuỗi hô hấp tế bào bằng cách làm bất hoạt các enzym sắt của cytocromoxydase hoặc warburgase, là nguyên nhân gây tình trạng thiếu ôxy tế bào và toan chuyển hóa nặng.

Trong măng tươi có hàm lượng cyanide rất cao, khoảng 230 mg trong một kg măng củ (có thể gây tử vong ngay tức thì cho hai trẻ em hơn một tuổi). Theo nghiên cứu Cyanide là một gốc acid (-CN) mà hợp chất của nó bao gồm các muối hoặc acid, có đặc tính rất độc, liều gây tử vong qua đường tiêu hóa là 1mg/kg trọng lượng cơ thể.

Biểu hiện của ngộ độ măng tươi

- Tùy theo hàm lượng cyanide có trong măng tươi mà người ăn phải có biểu hiện ngộ độc ở mức độ nặng, nhẹ khác nhau. Các triệu chứng thường xuất hiện sau khi ăn măng khoảng từ 5-30 phút. Trường hợp nhẹ, biểu hiện sợ hãi, lo lắng, chóng mặt, đau đầu, rối loạn ý thức, buồn nôn, nôn, kích thích niêm mạc đường hô hấp...

- Trường hợp nặng, biểu hiện co giật, cứng hàm, duỗi cứng, giãn đồng tử, suy hô hấp, tím tái, hôn mê. Nặng hơn nữa sẽ ngừng thở, tim đập nhanh và không đều, rối loạn dẫn truyền nhĩ thất, là nguyên nhân chính gây tử vong sau vài phút nếu không được cấp cứu kịp thời.

Đề phòng ngộ độc măng

Khi luộc sôi khoảng 12 giờ, hàm lượng cyanide vẫn còn khoảng 160mg trong mỗi kg. Nhưng nếu luộc và ngâm nước lâu ngày, khi măng đã ngả màu vàng và mùi chua, thì hàm lượng cyanide chỉ còn chưa đầy 9mg trong mỗi kg. Đến nay, chưa có tài liệu nào hướng dẫn cách chế biến măng để bảo đảm an toàn, nhưng căn cứ vào kinh nghiệm dân gian có một vài lưu ý sau:

- Măng tươi có chứa độc tố nên tuyệt đối không ăn măng sống.

- Khi luộc, nấu măng bạn nên mở nắp nồi để chất độc có thể bay hết ra ngoài, không ngấm vào măng gây hại cho sức khỏe.

- Trước khi đem măng đi sấy hoặc phơi làm măng khô nên ngâm măng tươi trong nước muối.

- Luộc măng cần luộc đi luộc lại khoảng 2-3 lần. Sau đó mang ra ngâm nước gạo trong vòng 2 ngày là ăn được (thay nước gạo thường xuyên, 2 lần/ngày). Hoặc luộc nhiều lần qua nước sôi rồi xả lại bằng nước sạch. Đến khi nào măng mềm nghĩa là chất đắng đã được loại bỏ, lúc đó mới đem chế biến món ăn.

- Trong quá trình luộc măng, bạn có thể cho thêm vài trái ớt, hoặc một nắm lá rau ngót, luộc lại 2 đến 3 lần, sau đó xả bằng nước sạch để trôi hết vị đắng.

- Những măng tre có màu trắng/vàng bất thường hoặc có mùi lạ (dấu hiệu của mùi lạ hoặc măng đã được ngâm hóa chất) thì nên loại bỏ và tuyệt đối không nên ăn.

Nguồn: Bệnh Viện Hoàn Mỹ Sài Gòn